تشکیل خاک، فرآیندهای پدولوژیک و توزیع نیکل و کروم در ذرات معدنی خاک در یک ردیف پستی و بلندی سنگ های فوق بازی غرب مشهد

سنگ های فوق بازی به عنوان منابع بالقوه طبیعی عناصر سنگین به ویژه ni، cr و mn در ورود خاک شناخته شده اند. هدف از این مطالعه بررسی تشکیل خاک و فرآیندهای پدولوژیک،تعیین مقدار کل عناصر ni، cr و mnو توزیع آن ها دربخش های معدنی خاک های تشکیل شده در امتداد یک کاتنا از سنگ های فوق بازی در غرب شهر مشهد بود. بدین منظور، سه خاکرخ در موقعیت های ژئومورفیک قله شیب، شیب پشتی و پای شیب تشریح و نمونه برداری شد. ویژگی های ژئوشیمیایی، کانی شناسی و میکرومورفولوژی مواد مادری و خاک ها، مورد مطالعه قرار گرفت. مقدار کل عناصر اصلی و سنگین مواد مادری بر اساس نتایج xrf برای سه سنگ غیرهوادیده، نسبتا هوادیده و هوادیده و دو نمونه خاک محاسبه شد. از تشریح مقاطع نازک برای شناسایی نوع مواد مادری و پدوفیچرها استفاده شد. مقدار شبه کل عناصر سنگین با استفاده از تیزاب سلطانی، اکسیدهای آهن آزاد (fed) توسط روش سیترات-بیکربنات-دی تیونات واکسیدهای آهن بی شکل (feo) توسط اگزالات آمونیم، عصاره گیری و توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شدند. بر اساس مشاهدات میکرومورفولوژی، کانی شناسی و ژئوشیمیایی، نوع مواد مادری، هورنبلندیت شناسایی گردید که یک سنگ فوق بازی دگرگونی می باشد. وجود مقادیر زیاد گچ و کربنات ها و حضور کانی های میکا و پالیگورسکیت، نشان از اضافه شدن مقادیر قابل توجه رسوبات بادرفتی به خاک های مورد مطالعه دارد. مورفولوژی افق ها و نسبت کم fed-feo/fed نشان دهنده عدم تکامل و هوادیدگی خاک های مورد مطالعه بود. ترکیبات به شکل های گوناگون مانند نودول، پوشش بر روی خاکدانه ها، نودول های کربنات، پوشش در امتداد ترک های مواد مادری، هیپوکوتینگ و پرشدگی حفره ها و کانال ها و اشباع زمینه خاک توسط اکسیدهای آهن، دلیلی بر هوادیدگی و آزاد شدن آهن از کانی های هورنبلند و اکتینولیت بود. مقدار کل niو cr در مواد مادری به ترتیب 106-1485 و 244-2653 میلی گرم بر کیلوگرم بود. مقدار شبه کل ni از 6/52 تا 5/312،cr از 2/35 تا 3/135 و mn از 3/375 تا 9/628 میلی گرم بر کیلوگرم متغیر بود که نسبت به خاک های مناطق مرطوب کمتر است که می تواند به دلیل هوادیدگی کم خاک، اضافه شدن مواد بادرفتی و کم بودن مقدار این عناصر در مواد مادری باشد. مقدار شبه کل ni و cr از قله شیب به سمت پای شیب افزایش داشت. همبستگی منفی مقدار ni و cr با کربنات کلسیم معادل نشان می دهد که افزایش کربنات ها باعث رقیق شدن غلضت این عناصر در خاک می شود. تغییرات هماهنگ ni با cr و mnبا fed در خاک های مورد مطالعه نشان دهنده مشابهت این عناصر از نظر کانی شناسی و روند هوادیدگی بود. عناصر ni، cr و mn، اغلب در بخش سیلت و شن حضور داشتند. با این وجود نتایج شاخص انباشتگی افق های a در بخش رس برای هر سه عنصر، تجمع را نشان داد. حرکت mn در بخش رس، نشان از انتقال این عنصر از قله به پای شیب داشت.